Luter, Zwingli, Melanchton

Nikt dzisiaj nie uważa, że Marcin Luter uczynił tak wielki postęp w stosunku do wszystkich innych, iżby można było powiedzieć, że pojął on Prawdę, całą Prawdę i tylko Prawdę. Sami luteranie odrzucili dwie z jego 95 tez. Chcąc jednak zachować tę liczbę rozdzielili dwie inne tezy. Wszyscy jednak zgadzają się co do tego, że w czasach Lutra cywilizacja uczyniła znaczący postęp. Katolicy są dzisiaj lepszymi katolikami, również lepsi są protestanci.

Dr Luter był rektorem katolickiego kolegium kształcącego na duchownych niemiecką młodzież. Słyszał on o Biblii, ale podobnie jak wielu innych w ciągu poprzednich trzynastu wieków miał zaufanie do decyzji rozmaitych „soborów apostolskich” kościoła oraz do głoszonych przez nich wyznań wiary. Wierzył, że miały one biblijne podstawy.

Jednak pewnego dnia zdarzyło się, że zobaczył łaciński przekład Nowego Testamentu. Kierowany ciekawością przeczytał książkę. Był zdumiony jej prostotą. Napisał do papieża, aby ten zwołał sobór, który mógłby stwierdzić, czy nie nastąpiło stopniowe odejście od Biblii. Propozycja ta jednak nie spotkała się z łaskawym przyjęciem papieża. Luter został napiętnowany jako heretyk, pozbawiony godności duchownego i ekskomunikowany. Takie postępowanie upewniło go tylko w przekonaniu, że nauki i metody biblijne różnią się od tych, które były wtedy stosowane. Zaczął pisać broszury i rozpowszechniać je po całych Niemczech między tą stosunkowo niewielką garstką ludzi, którzy naówczas umieli czytać w jakimkolwiek języku. Stopniowo i z wielkim trudem Biblia nabrała większego znaczenia.

Owi święci reformatorzy o szczerym sercu jedynie częściowo pojmowali Biblię. Znaczna część gęstego obłoku uprzedzeń i fanatyzmu ciągle jeszcze zaćmiewała ich oczy duchowego wyrozumienia. Nawet i my nie pozbyliśmy się jeszcze całkowicie tej ciemności. Dzięki niech jednak będą Bogu, że badanie Biblii ożywa na nowo i wywiera wpływ na wielu ludzi ze wszystkich grup wyznaniowych. Pamiętajmy, że w przeszłości tylko nieliczni umieli czytać. Biblia kosztowała fortunę. A i tak była bezużyteczna ze względu na fałszywe zaufanie do apostolskich biskupów i ich wyznań wiary.

  —82—